استفاده از گیاهان دارویی در درمان بیماری‌های پوستی 

بیماری‌های پوستی انواع زیادی دارند و افراد مختلف را در هر سن و از هر نژادی درگیر می‌کنند. حفظ سلامت پوست و کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های پوستی حائز اهمیت است و به سلامت کلی بدن کمک می‌کند. با این وجود اگر فردی دچار برخی از این بیماری‌های پوستی شود، راهکارهای درمانی متعددی پیش رو دارد.

بر اساس تحقیقات برخی پژوهشگران، یکی از راه‌های درمان بیماری‌های پوستی استفاده مناسب از گیاهان طبیعی است. لازم به ذکر است بسیاری از شرکت‌های دارویی فعال در زمینه پوست و مو و تولیدکنندگان لوازم آرایشی بهداشتی معتبر از گیاهان طبیعی برای ساخت دارو و محصولات مرتبط با پوست و مو بهره می‌برند.

قدمت استفاده از گیاهان دارویی به اندازه عمر تاریخ بشر است. از یک سو، درمان با گیاهان طبیعی هزینه پایین‌تری دارد و از سوی دیگر این ادعا وجود دارد که گیاهان روییده از زمین برای بدن بی‌خطر هستند. همچنین داروهای پوست مشتق از گیاهان عوارض جانبی کمتری دارند و در اغلب مواقع تحمل بیمار بهتر از داروهای شیمیایی است. از سوی دیگر داروهای ساخته شده از گیاهان راهنکارهای منطقی‌تری برای درمان بسیاری از بیماری‌هایی ارائه می‌دهند که در سیستم پزشکی غییر قابل علاج تشخیص داده شدند.

پوست انسان، پوشش بیرونی بدن است که با سه لایه اصلی از دیگر ارگان‌های داخلی بدن شامل استخوان‌ها اندام‌های داخلی، و ... دفاع می‌کند. در مقاله دیگری به طور تفصیلی در این باره سخن گفتیم. همچنین پوست تنظیم کننده دمای بدن، عایق بدن و جذب کننده اکسیژن است از این جهت سلامت پوست اهمیت بسزایی دارد. 

برای آشنایی با گیاهان دارویی مفید در درمان پوست، ابتدا با شایع‌ترین بیماری‌های پوستی آشنا شویم. 

 

 مشکلات پوستی رایج

از آنجایی که پوست با محیط در ارتباط است بنابراین در معرض عوامل بیماری‌زای متعددی قرار دارد. از این رو مشکلات متعددی پوست را تهدید می‌کند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

راش پوستی (بثورات پوستی)

این بیماری پوستی، یک بیماری شایع است و همه سنین از نوزادان تا سالمندان را درگیر می‌کند و در انواع متنوعی باعث آسیب به فرد می‌شود. به زبان ساده راش پوستی زمانی ایجاد می‌شود که ناحیه‌ای از پوست قرمز و ملتهب یا دچار لک شود. راش پوستی ممکن است در اثر تحریکات پوستی، آلرژی، عفونت، بیماری‌های زمینه‌ای و یا به دلیل نقص‌های ساختاری مانند مسدود شدن منافذ یا عملکرد نادرست غدد چربی ایجاد شود. آکنه، درماتیت، اگزما، کهیر، پیتریازیس روزه‌آ، پسوریازیس و انواع اسکارهای پوستی نمونه‌هایی از راش پوستی هستند. 

عفونت‌های ویروسی

عفونت‌های پوستی ناشی از ویروس زمانی رخ می‌دهند که ویروس به لایه شاخی پوست نفوذ کرده و لایه‌های داخلی پوست را آلوده کند. هرپس سیمپلکس، زونا (هرپس زوستر) و زگیل نمونه‌هایی از عفونت‌های ویروسی پوست هستند.  برخی از عفونت‌های ویروسی سیستمیک مانند آبله مرغان و سرخک نیز ممکن است تاثیر ناخوشایندی روی پوست بگذارند. باید توجه کرد که عفونت‌های ویروسی با آنتی‌بیوتیک قابل درمان نیستند و نیازمند مراجعه به پزشک و متخصص و دریافت درمان‌های تخصصی است.

 عفونت‌های باکتریایی

عفونت‌هایی که توسط باکتری‌های مختلف در پوست ایجاد می‌شوند، عفونت باکتریایی هستند و شایع‌ترین انواع آن استافیلوکوک و استرپتوکوک است. ممکن است باکتری‌ها بالاترین لایه‌های پوست، فولیکول‌ها یا لایه‌های عمیق‌تر پوست را آلوده کنند. اگر این نوع عفونت به درستی درمان نشود، احتمال پخش آن در سراسر بدن بسیار زیاد است. فولیکولیت امپل، سلولیت و بیماری لایم از جمله این عفونت‌ها هستند. 

 عفونت‌های قارچی

قارچ‌های بی‌ضرر همیشه روی سطح پوست بدن وجود دارند. عفونت قارچی زمانی رخ می‌دهد که این ارگانیسم‌ها وارد بدن شوند. عفونت‌های قارچی معمولا سطحی هستند و پوست، مو یا ناخن‌ها را درگیر می‌کنند و شامل بیماری‌هایی همچون قارچ پا یا بیماری پای ورزشکار، خارش ژوک و کرم حلقوی یا درماتوفیتوز می‌شوند. با این حال، در افرادی که سیستم ایمنی سرکوب شده دارند یا برای مدت طولانی آنتی بیوتیک مصرف می‌کنند، قارچ ها می‌توانند به اعماق بدن گسترش یافته و باعث بیماری جدی‌تری شوند.

عفونت‌های انگلی

این عفونت‌ها پس از قرار گرفتن در معرض انگل‌هایی مانند شپش، ساس و یا گال بعد از نفوذ و تخمک‌گذاری آنها زیر پوست ایجاد می‌شوند. این نوع بیماری پوستی همواره با خارش و قرمزی همراه است بنابراین ممکن است با حساسیت پوستی اشتباه گرفته شود. برای رفع عفونت‌های انگلی حتما باید درمان و داروهای تخصصی توسط پزشک تجویز شود. 

اختلالات رنگدانه

مقدار رنگدانه در پوست با میزان ملانین تولید شده توسط بدن تعیین می شود. از دست دادن رنگدانه (هیپو پیگمانتاسیون) می‌تواند به دلیل فقدان ملانوسیت‌ها، سلول‌های نادرست، قرار گرفتن در معرض سرما یا مواد شیمیایی یا برخی از انواع عفونت‌ها در بدن باشد. افزایش رنگدانه (هیپرپیگمانتاسیون) نیز ممکن است به دلیل تحریک پوست، تغییرات هورمونی، افزایش سن، اختلال متابولیک یا هر مشکل اساسی دیگری در بدن باشد. لک پیری، کک و مک و ملاسما نمونه‌هایی از رنگدانه هایپرپیگمانتاسیون هستند و ویتیلیگو یا بیماری پیسی نمونه‌ای از هیپوپیگمانتاسیون است.

تومورها و سرطان‌ها

رشد تومور پوستی زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های پوست سریع‌تر از حد طبیعی شروع به تکثیر کنند. البته هر رشد سریعی در پوست، سرطانی نیست و برخی از تومورها بی‌ضرر هستند و گسترش نمی‌یابند. سرطان پوست شایع‌ترین سرطان در بین همه سرطان‌ها است به طوریکه در آمریکا سالانه هشتصد هزار نفر را مبتلا می‌کند. در 90 درصد موارد، قرار گرفتن طولانی در معرض نور خورشید عامل بروز سرطان پوست است. سه نوع سرطان پوست وجود دارد که عبارتند از: سرطان سلول بازال (قابل درمان‌ترین)، سرطان سلول سنگفرشی (که ممکن است رشد کند و گسترش یابد) و ملانوم بدخیم (کشنده‌ترین نوع سرطان پوست). پیشگیری از این بیماری با محافظت از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش مضر، ممکن است. تشخیص زودهنگام بیماری سرطان پوست به بهبود شانس درمان کمک می‌کند. 

تروما

تروما عبارت است از آسیب به پوست ناشی از ضربه، بریدگی یا سوختگی که در سطح پوست نمایان است. تروما از این جهت اهمیت دارد که در زمان شکافته شدن پوست، بدن بیشتر در معرض عفونت و بیماری قرار می‌گیرد.

دیگر مشکلات پوستی

چین و چروک، روزاسه، رگ‌های عنکبوتی و واریس از جمله مواردی هستند که نمی‌توان آن‌ها را در دسته‌بندی‌های بالا قرار داد اما جزء مشکلات پوستی هستند. چین و چروک ناشی از تجزیه کلاژن و الاستین در درم است که منجر به افتادگی پوست می‌شود. روزاسه یک بیماری مزمن است که در آن پوست صورت قرمز شده و جوش، ضایعات و یا بزرگ شدن تدریجی بینی رخ می‌دهد و علت آن ناشناخته است. رگ‌های عنکبوتی و واریس نیز زمانی آشکار می‌شوند که رگ‌های خونی بزرگ شده و از طریق سطح پوست قابل مشاهده باشند. و در زنان دو برابر مردان دیده می‌شود. ایستادن طولانی مدت روی پاها از عوامل ابتلا به این بیماری است. 

در مطلب دیگری به تفصیل درباره انواع درمان‌های گیاهی برای سلامت پوست صحبت خواهیم کرد.

پایان/