نوشیدن آب به عنوان یک راهکار برای کاهش وزن یکی از توصیه‌های رایج است که بسیاری از افراد برای لاغر شدن به آن روی می‌آورند. اگر شما هم از کسانی هستید که در جستجوی روش‌هایی برای کاهش وزن سریع‌تر بوده‌اید، احتمالاً این توصیه به شما هم داده شده است: "قبل از هر وعده غذایی یک لیوان آب بنوشید." اما آیا این روش واقعاً کارآمد است؟ بیایید نگاهی دقیق‌تر به شواهد علمی و دلایل پشت این پیشنهاد بیندازیم.
چرا مردم فکر می‌کنند که نوشیدن آب قبل از وعده‌های غذایی کمک می‌کند؟
در ابتدا باید به چند نظریه رایج بپردازیم که بسیاری از افراد به آن‌ها معتقدند. این نظریه‌ها شامل موارد زیر هستند:
- پر شدن معده و کاهش اشتها: یکی از دلایل اصلی که مردم فکر می‌کنند نوشیدن آب قبل از وعده‌های غذایی به کاهش وزن کمک می‌کند این است که با پر شدن معده، احساس سیری به فرد دست می‌دهد و در نتیجه مقدار غذای کمتری می‌خورد. از آن‌جا که معده با آب پر می‌شود، سیگنال‌های عصبی به مغز ارسال می‌شود که فرد باید دست از غذا خوردن بردارد.
- افزایش متابولیسم و سوزاندن کالری: نوشیدن آب باعث می‌شود که بدن آن را به دمای بدن برساند، که به آن فرآیند "ترموژنز" گفته می‌شود. در این فرآیند، بدن انرژی مصرف می‌کند تا آب به دمای بدن برسد. به همین دلیل برخی فکر می‌کنند که نوشیدن آب می‌تواند به سوزاندن کالری کمک کند.
- جایگزینی نوشیدنی‌های پرکالری با آب: اگر شما عادت دارید نوشیدنی‌هایی مانند نوشابه‌های شیرین یا آب‌میوه‌های حاوی قند مصرف کنید، جایگزین کردن آن‌ها با آب می‌تواند در کاهش کالری دریافتی موثر باشد و در نتیجه به کاهش وزن کمک کند.
- تأثیر بر تشنگی و گرسنگی: بسیاری از افراد ممکن است زمانی که تشنه هستند، گرسنگی را احساس کنند. این به این معنی است که اگر شخص قبل از غذا خوردن آب بنوشد، ممکن است تشنگی را برطرف کرده و از خوردن غذای اضافی جلوگیری کند.
شواهد علمی در این باره چیست؟
هرچند که این نظریه‌ها به نظر منطقی می‌رسند، شواهد علمی در این زمینه متفاوت است. در اینجا به بررسی چندین مطالعه علمی در این زمینه پرداخته می‌شود:
پر شدن معده و کاهش اشتها: برخی مطالعات کوچک و کوتاه‌مدت نشان داده‌اند که نوشیدن یک لیوان آب قبل از وعده‌های غذایی می‌تواند منجر به کاهش مصرف کالری در وعده‌های غذایی بعدی شود. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داده است که افراد مسن‌تر که قبل از وعده‌های غذایی آب می‌نوشیدند، کالری کمتری مصرف می‌کردند.
ترموژنز و سوزاندن کالری: در حالی که برخی مطالعات قدیمی‌تر نشان دادند که نوشیدن آب باعث افزایش میزان سوزاندن کالری می‌شود، مطالعات جدیدتر نتوانستند شواهد قطعی برای این مسئله پیدا کنند. این بدان معناست که ترموژنز ناشی از نوشیدن آب ممکن است اثرات ناچیزی در کاهش وزن داشته باشد.
تأثیر بر تشنگی و گرسنگی: شواهد علمی برای این ادعا که تشنگی با گرسنگی اشتباه گرفته می‌شود و نوشیدن آب به کاهش وزن کمک می‌کند، بسیار محدود است. در حالی که این تئوری در برخی افراد ممکن است درست باشد، مطالعات انسانی کافی برای تأیید این موضوع وجود ندارد.
جایگزینی نوشیدنی‌های پرکالری با آب: این فرضیه از نظر علمی معتبر است. جایگزین کردن نوشیدنی‌های پرکالری با آب می‌تواند باعث کاهش قابل توجهی در مصرف کالری روزانه شود و به این ترتیب به کاهش وزن کمک کند.
اگرچه برخی شواهد نشان می‌دهند که نوشیدن آب می‌تواند به کاهش وزن کمک کند، اما این تأثیرات معمولاً در بلندمدت قابل توجه نیستند. اکثر مطالعات نشان داده‌اند که نوشیدن آب قبل از وعده‌های غذایی ممکن است به کاهش مصرف کالری در کوتاه‌مدت منجر شود، اما این روش به تنهایی نمی‌تواند منجر به کاهش وزن چشمگیر شود.
نکته مهم این است که همیشه باید رویکردهای جامع‌تر برای کاهش وزن را در نظر بگیرید. رژیم غذایی متعادل، فعالیت بدنی منظم و خواب کافی از عوامل کلیدی در دستیابی به وزن سالم هستند.
در پایان، نوشیدن آب قبل از وعده‌های غذایی ممکن است برای برخی افراد کمک‌کننده باشد، اما شواهد علمی به اندازه کافی قوی نیستند که این روش را به عنوان یک راهکار مؤثر برای کاهش وزن در نظر بگیریم. اگر این روش برای شما مؤثر است و احساس می‌کنید که به کاهش وزن شما کمک می‌کند، مشکلی ندارد که ادامه دهید. اما برای کاهش وزن پایدار و مؤثر، بهتر است که از روش‌های جامع‌تری مانند تنظیم رژیم غذایی، ورزش و مدیریت استرس استفاده کنید.